آموزش جاوا اسکریپت به زبان ساده

جلسه هفتم

دستور شرطی IF

« یکی از مهم‌ترین ویژگیها و امکانات زبانهای برنامه نویسی، توانایی آنها در ارزیابی و مقایسه مقادیر ذخیره شده در متغیرهاست. این توانایی اجازه می‌دهد تا اسکریپت، رفتار خود را بر اساس مقادیر متغیرها یا اطلاعاتی که کاربر از طریق فرمهای اچ‌تی‌ام‌ال آنها وارد برنامه می‌کند، تغییر دهد. دستور if اساسی‌ترین ابزار جاوا اسکریپت، جهت کنترل چنین شرایطی محسوب می‌شود. این دستور، شباهت بسیار زیادی به کاربرد واژه if (اگر) در زبان انگلیسی دارد. »   کتاب "خود آموز جاوا اسکریپت در 24 ساعت"

 • جمله شرطی را می‌شود به شکلهای مختلفی بیان کرد.

شکل اول:
ساده‌ترین آن، همان مثال جلسه قبل بود؛ یعنی

if ( شرط )
 { جزا };

شکل دوم:
شکل دوم و پرکاربرد شرط، به این صورت است:

if ( a == 10 ) { Code }
else { Code }

 • در هر جمله شرطی، این احتمال وجود دارد که به آن شرط عمل نشود. در این صورت چه توقعی از برنامه خود داریم؟ مثلا در یک برنامه ارسال نامه، اگر آدرس نامه پر شده بود، نامه فرستاده شود؛ در غیر این صورت، با یک اخطار به کاربرد، مانع فرستادن نامه گردد. این توجه و زیرکی باید در شما باشد که احتمال هر چیزی را داده و دستور مناسبی را به برنامه خود، دیکته کنید.

برای این حالت، یعنی انجام نشدن شرط، از دستور else (وگرنه، در غیر این صورت) استفاده می‌کنیم.
 

شکل سوم:

این شکل، ترکیبی از دو شرط است. در این حالت، یک شرط، به بخش دوم، یعنی else، اضافه شده است.

if ( a < 10 ) { Code }
else if ( a > 10 ) { Code }

شکل چهارم:
در این شکل، عملیات شرط، کمی پیچیده‌تر و دقیقتر شده است.
 

if ( a >= 1 && b <= 10 ) or (( a >= 1 ) && ( b <= 10 )) or ( a >= 1 , b <= 10 )
{ Code }
if ( a >= 1 || b <= 10 ) or (( a >= 1 ) || ( b <= 10 ))
{ Code }

شکل پنجم:
 

if ( a == 10 ) {
   if ( b == 10 ) { Code }
   else { Code }
   }

داخل پرانتز: برای یادگیری این شکلها، عجله نکنید. فعلا همینکه آنها را یادداشت کنید و به صورت کلی، با ظاهر آنها آشنا شوید، کفایت می‌کند. در آینده، با مثالهای عملی آنها، کار خواهید کرد.

Operators (عملگرها)

در برنامه نویسی، از علامت و نشانه‌هایی استفاده می‌شود که به آن عمگر گفته می‌شود. یکی از انواع عمگرها، عمگر شرطی می‌باشد.
 

عملگرهای شرطی (مقایسه‌ای)

همانطور که در مثالهای اخیر مشاهده کردید، در بخش شرط، از علامتهایی مانند (==, =>, =<) استفاده شد. آیا متوجه مفهوم آن شده‌اید؟ شبیه معادلات ریاضی است. مساوی، بزرگتر، کوچکتر. این علامات ریاضی، در زبان برنامه ‌نویسی هم، همان معانی را دارند. علتش این است که در قسمت شرط، یک مقایسه‌ای انجام می‌شود. مثلا اگر a مساوی با b بود، یا اگر x بزرگتر از y بود، فلان کار انجام شود. نام این علامتها در برنامه‌نویسی، عمگر است.

این عمگرها عبارت از:

عمگرهای شرطی
مساوی	==
نامساوی	!=
بزرگتر	<
کوچکتر	>
بزرگتر یا مساوی	>=
کوچکتر یا مساوی	<=

جدول شماره 1

داخل پرانتز: علامت == با = فرق می‌کند. در استفاده از آنها دقت کنید.

تمرین:

مثال جلسه قبل را به خاطر دارید؟ امروز آنرا کامل کنید. اگر پس زمینه، سفید بود، بنویسد سفید؛ وگرنه پیام دیگری بدهد یا مثلا رنگ فعلی را اعلام کند.

---

جلسه هشتم

Object(شئی)

 • هر چیزی که در صفحه ما وجود دارد، یک شئی حساب می‌شود و می‌توان از آن استفاده کرد و تغییرش داد. اولین شئی موجود، خود صفحه و سند (document) است، که قبلا با آن آشنا شده‌اید.

Properties (خصوصیات)

 • هر شئی، یک مشخصات و خصوصیاتی دارد که بیانگر کمّیت و کیفیت آنست. مثلا یک سند، دارای این خصوصیات است: پس زمینه، عنوان (Title)، نوار وضعیت (Status)، نوار پیمایش (Scroll)، متن (Text)، لینک (Link). بعضی از مشخصات سند را در جدول پایین آورده‌ام. شما این جدول را برای خود داشته باشید و هرگاه که با خصوصیت جدیدی آشنا شُدید، به آن اضافه کنید.

طریقه نوشته: ابتدا نام شئی را نوشته، ‌و بعد از یک نقطه، نام خصوصیت مورد نظر را وارد کنید. گاهی اوقات، آن خصوصیت هم دارای چند خصوصیت دیگر است که باید بعد از یک نقطه، نوشته شود.

خصوصیات سند
عنوان آدرس آدرس رنگ پس زمینه رنگ متن رنگ لینک رنگ لینک فشرده شده رنگ لینک دیده شده	document.title document.URL document.location document.bgColor document.fgColor document.linkColor document.alinkColor document.vlinkColor

جدول شماره 2

Methods (متُد)

 • کاری که اشیاء می‌توانند انجام دهند، متد نامیده می‌شود؛ مانند باز کردن یا بستن پنجره. شالوده و اصل یک زبان برنامه نویسی، متدهای آن برنامه است، که ما باید آنها را به خوبی یاد گرفته و در جای مناسب استفاده نماییم. متدها، توسط سازندگان زبان برنامه نویسی، نوشته و تهیه می‌شود و ممکن است در نسخه‌های جدید آن زبان، تغییر داده شده، اضافه و تکمیل شود.

مثال: متد بسته شدن صفحه:

window.close()

Event (رویداد)

 • رویداد، عملیاتی است که کاربر، در یک صفحه انجام می‌دهد. بعضی از رویدادها مشترک و عمومی هستند و بعضی مخصوص یک شئی. بعضی از این رویدادها را برای شما دسته بندی کرده‌ام که حتما ذخیره نموده و به مرور آنرا کامل کنید.

طریقه نوشتن: رویدادها را با کلمه on شروع می‌کنند و به این صورت می‌خوانند: onClick = هنگام کلیک کردن.

رویدادها
عمومی		موس		صفحه کلید
onLoad	باز شدن	onMousemove	حرکت موس	onKeydown	پایین آمدن کلید
onUnload	بسته شدن	onMouseover	ورود موس	onKeypress	فشردن کلید
onAbort	انصراف	onMouseout	خروج موس	onKeyup	بالا آمدن کلیک
onFocuse	فوکوس، زوم	onClick	کلیک
onBlur	برگشت از فوکوس	onDblclick	دوبار کلیک
OnError	خطا	onDragstart	کشیدن

جدول شماره 3